Verdere vermindering van straling op kantoor

De vorige blog van Jan Hulsbos beschreef hoe je het binnenklimaat in 3 stappen kunt verbeteren. Tenminste waar het gaat over straling, ofwel elektromagnetische velden (EMV).

In dit bericht gaan we er verder op stap 3 in en geven we tips hoe je de straling verder kunt terugdringen op kantoor. Dit kan nodig zijn om gezondheidsklachten te verminderen bij een medewerk(st)er met gezondheidsklachten door stralingsbronnen. Dit verschijnsel heet elektrogevoeligheid, ofwel EHS. Inmiddels heeft ca. 3% van alle mensen hier last van.

Maar ook uit voorzorg zou je de stralingsbelasting op kantoor kunnen verlagen.

Draadloos bellen en internetten

Verreweg de beste tip is om te werken met vaste telefoons en bekabeld internet. Dit is snel, veilig, storingsarm en toekomstbestendig. En je bent veel straling kwijt waardoor werknemers fitter blijven. Voor elk type tablet is een kabelaansluiting te regelen.

Gewone draadloze DECT- en Wifi-systemen zenden namelijk 24 uur per dag, non-stop en met sterk gepulste hoogfrequente straling. Los van of je het systeem gebruikt of niet. Vreemd eigenlijk, je auto laat je toch ook niet draaien als je hem niet gebruikt?

Moet een deel van het kantoor toch echt draadloos: er zijn inmiddels een aantal modellen ECO-Modus Plus-DECT telefoons en ECO-wifi routers op de markt, die soieso minder hard stralen en niet zenden als je hem niet gebruikt. Spaart je ook nog eens energie!

Tips voor het bureau:

Check of de stopcontacten en stekkerdozen die je gebruikt elektrische aarding hebben. Dit herken je aan de met de metalen delen aan weerszijden van de gaten.
Zorg dat de monitor en de computer ook voorzien zijn van elektrische aarding; de stekkers zijn rond en hebben boven en onder metalen strips die verbinding maken met de aarding in het stopcontact of stekkerdoos. Dit scheelt al 90% van de elektrische velden.
Zet andere randapparatuur die een platte (ongeaarde) eurostekker heeft wat verder van je weg of schakel ze af met een aparte (afgeschermde) stekkerdoos.
Houd de dradenspaghetti en stekkerdozen zo ver mogelijk weg van de medewerkers. Er zijn stekkerdozen en aansluitsnoeren verkrijgbaar die optimaal zijn afgeschermd.
Houdt printers en kopieerapparaten een beetje uit de buurt van de medewerkers.
Conventionele lamp-armaturen op het bureau zijn meestal niet geaard of afgeschermd. Dit zorgt voor hoge elektrische wisselvelden vlak bij het lichaam. Onze huid geleidt die velden goed en dit kan leiden tot gezondheidsklachten. Afgeschermde armaturen zijn optimaal geaard en stralen geen velden meer af.

Tips voor rond de werkplek

Als de straling van de werkplek zelf is aangepast, heb je misschien nog te maken met DECT, Wifi of mobiele telefoons uit je directe omgeving. Deze kun je effectief afschermen met speciale materialen die de hoogfrequente golven reflecteren.

Er zijn veel materialen verkrijgbaar, met uiteenlopende eigenschappen voor even zoveel toepassingen. De meest gangbare afschermmaterialen voor kantoren zijn:

Vitrages, voor raampartijen. Ze geven goede doorzicht en vallen niet op.
Verf, voor op muren.
Vensterfolie, voor bijv. glazen tussenwanden.
Vlies en behang. Kunnen worden gebruikt wanneer er extra sterke demping is gewenst.

Voorwaarden voor een goed resultaat

Er zijn wel een paar zaken die je moet weten om deze hoogfrequente velden goed buiten de deur te houden. Hieronder een wat technisch verhaal. Je kunt altijd contact met ons opnemen voor meer uitleg en passend advies.

Verspreiding hoogfrequente velden

Hoogfrequente velden (DECT, Wifi, mobiele telefonie) verspreiden zich rondom en bij zendmasten over een heel groot gebied. Afhankelijk van hun frequentie kunnen ze zich op de volgende manier door de ruimte bewegen:

Rechtlijnig; dus van A naar B in een rechte lijn. Dit is het sterkste aandeel en is het makkelijkst af te schermen.
Via buiging; hoe lager de frequentie hoe meer het buigt, net als geluid. Dat betekent dat er meer vlakken moeten worden afgeschermd.
Reflectie; alle objecten in de ruimte kunnen en zullen de velden meer of minder reflecteren en verspreiden in andere richtingen, net zoals dat met licht gebeurt.

Verschillen tussen afschermmaterialen

Afhankelijk van de veldsterkte en gewenste demping kan een keuze worden gemaakt voor een passend afschermmateriaal. Het ene materiaal dempt meer dan de ander. Dat heeft onder meer te maken met de elektrische eigenschappen van het materiaal, de maaswijdte en de hoeveelheid (massa).

De demping van de materialen wordt vaak uitgedrukt in Decibel (dB). Dit is enkel een logaritmische rekeneenheid om de getallen overzichtelijk te houden.
Zie hieronder een tabel met verschillende methoden en voorbeeld.

dB	Faktor	%	Voorbeeld Voor: 1000(µW/m²)	Na: (µW/m²)
0	0	0	1000	1000
10	10	90	1000	100
20	100	99	1000	10
30	1000	99,9	1000	1
40	10.000	99,99%	1000	0,1
50	100.000	99,999%	1000	0,01

Volgens de Bouwbiologische richtlijnen SBM2015 ¹⁾ Voor overdag is 1 µW/m² aanbevolen om gezondheidsklachten door HF-straling bij medewerkers te voorkomen.

Voorbeeld:

Als er op een werkplek een veldsterkte gemeten is van 1000 µW/m² dan is er een materiaal nodig met 30dB om 1 µW/m² over te houden.
Dit zijn wel theoretische waarden die in een laboratorium worden gemeten.
In de praktijk, waar nooit 100% kan worden afgeschermd, is meestal een maximale reductie haalbaar van 40 dB = 99,99%, wat meestal voldoende is voor een goede werkplek.

Vraag advies

Afzonderlijke delen van afscherming kan je zelf aanschaffen. In de praktijk komen op kantoren vaak meer technische aspecten om de hoek kijken meespelen in het stralingsverhaal. Soms heeft maatregel A weinig zin als maatregel B niet eerst wordt opgelost.
Een ervaren meetspecialist overziet het geheel en kan prioriteiten bepalen.

Dus wat is een efficiënte aanpak?

Laat een EMV-meetspecialist de gehele stralingsbelasting op locatie in kaart brengen
Aan de hand van zijn voorstel kan worden bekeken of de plek is aan te passen en hoe dat kan gebeuren. Dat kan heel pragmatisch. Soms helpt het al om een medewerker met EHS-klachten bijvoorbeeld naar een ander deel van het kantoor te verplaatsen.
Een sanering kan stapsgewijs of in een keer worden uitgevoerd.
Na sanering wordt opnieuw nagemeten of het resultaat is behaald. Soms zijn nog enkele aanpassingen nodig tot er weer prettig gewerkt kan worden.